Аударманың теориялық түсініктері мен модельдері: мәні, қызметі, түрлері
Қаралымдар: 83 / PDF жүктеулері: 222
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2022-139-2-151-159Кілт сөздер:
аударма теориясы, түпнұсқа мәтіні, аударма моделі, аудармадағы «ығысулар», баламалы аударма, аударма тіліАңдатпа
Мақалада аударманың мәніне шетелдік аудармашылардың пікір-пайымдарына қысқаша салыстырмалы шолу жасалды. Аударма үдерісіне ден қойылып, аударманың әртүрлі модельдері көрсетілді. Дәстүрлі және заманауи көзқарастар тарапынан аударма моделі ұғымы талданды. ХХ ғасырдың екінші жартысынан кейін бүкіл әлем бойынша аударма саласына үш негізгі себептерімен назарға алынды: тарихи, теориялық және прагматикалық. Мақала авторлары аударманың түпнұсқаға мүмкіндігінше сәйкес болатын оңтайлы аударма моделін талдауға және табуға талпынды. Зерттеу жұмысы жазбаша аудармаға бағытталған. Мақалада талқыланатын негізгі ұғымдар - «баламалылық», «мәтін баламасы», «аударма моделі». Авторлар терминологиялық айырмашылықтардың астарында теориялық бағдар мен әдістемелік тәсілдерде белгілі бір айырмашылықтар бар деген пікірде. Осының негізінде аударманың методологиялық және эпистемалық мүмкіндіктері туралы қорытынды жасау керек болатын бірнеше қағида ережелер тұжырымдалды.
