Ресей медиадискурсындағы Қазақстан бейнесінің метафоралық репрезентациясы (2010 жылдан 2021 жылға дейінгі кезең ішінде)
Қаралымдар: 107 / PDF жүктеулері: 139
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2022-138-1-96-111Кілт сөздер:
БАҚ, метафоралық үлгі, Қазақстан бейнесі, дискурс-талдау, медиадискурсАңдатпа
Мақала бүгінгі таңда ғылыми әлемдегі белсенді талқыланатын
мәселелердің бірі ретінде қарастырылатын көп өлшемді «ел бейнесі» феноменіне арналған.
Академиялық әлемдік қоғамдастықта осы тақырыпқа деген ғылыми қызығушылық қазіргі
ақпараттық кеңістікте ұсынылатын ел бейнесі әлеуметтік және саяси оқиғаларға байланысты
өзгеруі мүмкін екендігімен байланысты және бұл өзгерістерді қабылдап, оларды ескере
отырып, бұқаралық санаға әсер ететін, сонымен қатар басқа мемлекеттің белгілі бір
көзқарасын қалыптастыра отырып, құндылық бағдарлары мен бағалау пікірлерін
анықтатын бірден-бір мүмкіндік медиа-дискурс болып табылады.
Мұндай өзгерістер, сөзсіз, тілде көрініс табады және бұл өз кезегінде өз алдына жаңа
зерттеу міндеттерін қояды. Бұл ел бейнесін вербализациялау динамикасы арнайы зерттеуді
қажет етеді дегенді білдіреді. Осы зерттеудің мақсаты ресейлік БАҚ мәтіндерінде Қазақстан
бейнесін бейнелейтін метафоралық үлгілерді анықтау және талдау болып табылады.
Ресейдің медиадискурсындағы Қазақстанға деген қызығушылық, ең алдымен, Ресей мен
Қазақстан арасындағы саяси, экономикалық және мәдени салалардағы тығыз
ынтымақтастықпен тарихи және геграфиялық тұрғыдан анықталады.
Зерттеу материалы «Коммерсантъ», «Комсомольская правда», «Аргументы и
факты», «Известия», «Московский комсомолец», «Независимая газета» сынды ресейлік
баспа басылымдарының 320 мәтінінен тұрады. Сонымен қатар, мәтін үзінділері орыс тілінің
ұлттық корпусын қолдана отырып жиналды (http://www.ruscorpora.ru/), онда негізгі іздеу
сөзі «Қазақстан» сөзі болды. Эмпирикалық корпустың жиналу және талдану барысы 2010
жылдан 2021 жылға дейінгі кезеңмен шектелген.
Мақала үш доминантты метафоралық үлгі талдау жасалған, оның аясында
көпшілік оқырман санасында Қазақстан бейнесін қабылдау және ұғыну процесі жүреді:
антропоморфты («Қазақстан – бастамашыл агенс»), табиғиморфты («Қазақстан – Ұлы дала»),
этномәдени («Қазақстан – мәдени-құндылық естелігі»).