Жануарлар туралы ертегілердегі анималистік лексика
Қаралымдар: 48 / PDF жүктеулері: 19
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2024-149-4-61-69Кілт сөздер:
анималистік лексика, зооним, зоосемизм, зоометафора, зооморфизм, жануарлар туралы ертегі, лингвомәдениеттану, тілдік бейнеАңдатпа
Мақала қазақ және ағылшын тілдеріндегі анималистік лексиканы қарастыруға арналған. Мақаланың мақсаты - лингвомәдени және салыстырмалы жағынан қазақ және ағылшын халықтарының жануарлары туралы ертегілерге негізделген анималистік лексиканы қарастыру. Анималистік лексиканың әмбебаптылығына қарамастан бұл бағыттағы зерттеулер шектеулі. Анималистік лексика тіл мен мәдениеттің өзара байланысын, қазақ және ағылшын халықтарының тұрмыс-тіршілігі, салт-дәстүрі мен наным-сенімдеріне қатысты лингвомәдени ақпаратты көрсетеді. Мақаланың ғылыми және практикалық мәні де осында жатыр. Мақалада қазақ және ағылшын тілдерінің анималистік лексикасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар анықталады. Сондай-ақ, зерттеу әдіснамасы ретінде біз таңдаған ағылшын тілінің лексикалық бірліктеріне қазақ тілінің ұқсас лексикалық бірліктері бар жануарлар туралы ертегілерге салыстырмалы және лингвомәдени талдау жүргізілді. Алдымен екі тілдегі жануарлар туралы ертегілер жинақталып, ондағы анималистік лексика мағынасы көрсетіледі, олардың ортақ және ұлттық сипаттары талданады. Зерттеу нәтижесінде талдауға алынған анималистік лексика астарында белгілі бір ұлтқа ғана тән этномәдени кодтар анықталып, оларға талдау жасалынды. Жинақталған адам тәжірибесі мәдениетте оны сақтау мен таратуды қамтамасыз ететін әртүрлі таңбалық жүйелер арқылы анықталатындығы байқалды. Мақаланың ғылыми құндылығы екі тілдегі жануарлар туралы ертегілердегі анималистік лексика негізінде дүниені қабылдау мен таным мәселесі лингвомәдени жағынан анықталады. Мақаланың практикалық маңыздылығы – зерттеу нәтижесінде алынған нәтижелер ертегі дискурсы, когнитивті лингвистика сияқты курстарды дайындауда қолданыла алады.