Cинтаксистік-семантикалық белгіленім жасаудың алғы шарттары
Қаралымдар: 144 / PDF жүктеулері: 103
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2023-144-3-8-21Кілт сөздер:
цифрландыру саясаты, тіл корпусы, Лейпциг ережесі, глостау, морфологиялық тег, шартты белгілер, синтаксистік-семантикалық белгіленім, заманауи лингвистикалық зерттеулерАңдатпа
Мақалада еліміздің цифрландыру саясатына орай әзірленіп жатқан қазақ тілінің корпустарын одан әрі жетілдіру, оны лингвистикалық зерттеулерде, оқыту үдерісінде және т.б. мақсатта пайдалану үшін халықаралық Лейпциг ережесіне негізделген морфологиялық глостаудың шартты белгілерінің тізімін жасап, ресми түрде бекітудің қажеттілігі сөз болады. Қазақ тілі корпустарында және отандық компьютер лингвистикасы саласында пайдаланылып жүрген лингвистикалық метабелгілердің қолданысына талдау жасалады. Сонымен қатар төркіндес және т.б. тілдердің де осы бағыттағы еңбектері назарға ілініп, ондағы шартты белгілер мен белгіленімдердің сипаты мен ерекшелігі көрсетіледі. Морфологиялық глостауда қолданылатын шартты белгілер қазақ тілінің синтаксистік-семантикалық белгіленіммен жарақталған корпусын құруға негіз бола алады. Мұндай шартты белгілер ана тілімізді тірек тіл ретінде басқа тілдермен салғастыра немесе салыстыра зерттеуде тілдік материалдарды қысқа әрі көрнекілік нұсқада ұсынуға, грамматикалық белгілерін сипаттап жазуға, мәтіндік деректерді компьютерде өңдеуге; ІТ-технологияларды, әзірленген корпустарды пайдалана отырып лингвистикалық замануи зерттеулер жүргізуге жаңа мүмкіндіктер береді.
