Ә. Кекілбаевтың «Аңыздың ақыры» романының идеялық-көркемдік ерекшеліктері

Аңдатпа

Мақалада көрнекті жазушы Әбіш Кекілбаевтың «Аңыздың ақыры» романының идеялық-көркемдік ерекшеліктері пайымдалады. Жазушының шығармашылығында өзінің жаңашылдығымен назар аудартқан бұл шығармасы автордың кейіпкер бейнесін ашуда оның ішкі әлеміне терең бойлау арқылы жан-дүниесін асқан көркемдікпен танытқан туынды болды. Кезінде әдебиетімізде жаңалық болған жазушы шығармаларындағы авторлық баяндау мен кейіпкер сөзі, ой-танымы, ішкі жан әлемінің жай-күйі астасып жататын «тоғыспалы стиль» сипаттары жазушының аталмыш романының мысалында қарастырылады. ХХ ғасыр философиясындағы адам тіршілігінің алуан сырына ден қоятын экзистенциализм ағымының романның дүниетанымдық концепциясына әсерін байқауға болады. Адамның ішкі жан дүниесіне бойлай отырып, тіршілігінің бірегей мәнін ұғынуға деген талабын психологиялық тұрғыдан рухани-эмоционалдық болмысын бейнелеу арқылы көрсету әлем жазушыларының назарын аударған болатын. Адамның жеке өміріне, олардың сезім әлеміне, айналасында болып жатқан оқиғаларды қабылдау ерекшеліктеріне көңіл аударатын модернистік әдебиеттегі ой-таным, әсер, жан әлемінің қозғалыстарын «сана ағымы» арқылы бейнелеу жазушының поэтикалық мәнерінен айқын көрінеді. Романның идеялық-көркемдік сипаттары автордың даралық стиль ерекшеліктері арнасында талданады. Шығармалардағы тіл көркемдігі, психологиялық талдау арналары назарда ұсталып, автордың көркемдік ұстанымына баға беріледі.