А. Кемелбаева шығармаларындағы халықтық таным ұлттық код ретінде
Қаралымдар: 73 / PDF жүктеулері: 102
Кілт сөздер:
ұлттық код, халықтық таным, тілдік код, мотив, мағыналық константа, постмодернизмАңдатпа
Мақалада халықтық таным тақырыбы қарастырылған. Қазақ әдебиетінің тарихи кезеңдерін талдай келе, халықтық таным ұлттық идея, ұлттық мінез негізінде анықталады. Өз кезегінде ұлттық идея халықтың тарихи негізде қалыптасуын көрсетіп, халық танымының дін мен діл бірлігінен қалыптасатынын айқындаймыз. Осы негізде көркем шығармадағы халықтық таным ұлттық код ретінде қарастырылды. Ұлттық код халықтың тарихи кезеңдердегі мәдени тәжірибесінің сөз өнерінде көрініс табуы деп анықталды. Халықтық таным ұғымын көркем шығармада анықтау мағыналық константа, діни мотив түсініктерімен байланысты қарастырылды. Тәуелсіздік кезеңіндегі зерттеушілердің пікірлерін талдай келе халықтық таным негізінде халықтың тұрмыс-тіршілігі мен тарихында, әлеуметтік-мәдени тәжірибесінде жоғары категория саналатын «дін» тақырыбы жан-жақты талданды. Халықтың ұлттық идентификациясы тарихынан, мәдениетінен, сонымен қатар дүниетанымынан көрініс береді. Осы негізде қазақ халқының сенімі, дүниетанымы терең құрылымға ие екенін көреміз. Тарихи кезеңдерде болған оқиғалардың көркем шығармада бейнеленуін қарастыра келіп, белгілі бір мотивке негізделетінін айқындаймыз. Осылайша мақалада діни мотив А. Кемелбаева шығармашылығы негізінде қарастырылды. Мақалада А. Кемелбаеваның «Ғибадат», «Күміс инелер», «Жан иесі» әңгімелері талданған. Әр әңгімелеріндегі басты мағыналық контанста ретінде танылған діни мотив көріністері халықтық таныммен байланысты.
