Тілдік эволюция үдерісіндегі «бейберекеттіктен - реттілікке» қозғалысы
Қаралымдар: 106
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2022-139-2-58-66Кілт сөздер:
хаос және тәртіп, синергетика, диссипативті жүйе, бифуркация, аттракторлар, лингвокреативтілік, интерференцияАңдатпа
Мақалада тіл дамыту жүйесі және оның хаос пен тәртіп қалыптасу процесі қарастырылады. Тілге сырттан енетін жаңа элементтер әрекет етуде, тілдегі ережелер мен мінез-құлық өзгерістері бейімделеді. Бұл жағдайда осындай процесс синергетика тұрғысынан қарастырылады, оған ашық ортада энергиялар мен заттар еніп, хаосқа айналатын ретсіздік шарасы пайда болады, нәтижесінде тәртіп тудырады. Автордың міндеттері - мәдениетаралық және коммуникациялық ортадағы хаос пен тәртіп арасындағы байланыстың жағдайы мен дамуын анықтау және талдау. Тақырыптың өзектілігі сөйлеу барысында сөзжасамның жаңа модельдерін, сыртқы және ішкі тәртіп факторларының өзара әрекеттесуінен туындайтын тілдік өзгерістердің пайдалануы болып табылады. Тілдегі хаостар мен қозғалыстардың реті күрделі, ол өзін-өзі ұйымдастырады, динамикалық жүйені басқарады, бізге коммуникативті ортаға әсерін анықтауға мүмкіндік береді және тілде ауытқудың пайда болуына жол бермейді.
