Қазақ-қырғыз айтыс өнеріндегі ортақ мұрат
Қаралымдар: 62 / PDF жүктеулері: 62
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2018-124-3-109-115Кілт сөздер:
айтыс, ұлттық дәстүр, ұлттық ментальдік таным, ұлттық ұқсастықтар мен ерекшеліктерАңдатпа
Бұл мақалада дәстүрі мен мәдениеті ұқсас қазақ пен қырғыз халқына ортақ айтыс
өнерінің ерекшеліктері айтылады. Екі ел ақындарының арасында өткен белгілі айтыстардың көркемдігі таразыланып, тарихи деректері зерттеуші ғалымдардың пікірі арқылы байыпталады. Екі ел
арасындағы бастылары - қазақ ақыны Сүйінбай мен қырғыз ақыны Қатағаның, қазақ ақыны Сарбас
пен қырғыз ақыны Қалмырзаның және қазақ ақыны Қаңтарбай мен қырғыз ақыны Арыстанбектің
айтыстары бар. Сонымен қатар, кейбір айтыс зерттеушілері екеуі бір адам деп жүрген Қатаған мен
Арыстанбектің Сүйінбаймен айтыстары талданып, екі айтыстың ерекшеліктері мен ұқсастықтарына көркемдік тұрғыдан баға беріледі.
Өткен ғасырлардағы айтыстарда көбінде көршілес екі елдің ынтымағы мен татулығы, бірлік-берекесі жырланатыны және кей тұстарда екі елдің кемшін тұстары да ақындардың тілімен айтылататыны нақты мысалдармен көрсетіледі. Мақалада Кеңес дәуіріндегі айтыстар мен тәуелсіздік
жалдарындағы айтыстардағы қазақ-қырғыз ақындарының елдік мұратқа қосқан үлестері баяндалады.