«Ер Төстік» ертегісінің лингвосемиотикалық аспектісі
Қаралымдар: 51 / PDF жүктеулері: 55
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2019-126-1-165-172Кілт сөздер:
лингвосемиотика, мәтінді талдау, тіл белгілері, этномаркер, семиотикалық талдау, сценарий, фреймАңдатпа
Фольклорлық ертегілерді талдай келе, халық қиял-ғажайып ертегілері жалпы құрылымдық модельді пайдалана отырып құрылатындығына сенімді бола аламыз. Осындай
құрылымдық ұқсастық моделін ресейлік лингвист В.П.Пропп құрды.
Халық ертегілерін зерттеудегі бұл революция құрылымдық-семиотикалық лингвистика
аясында жаңа зерттеулерге жол ашқан В.Я.Пропптың «Ертегілер морфологиясы» кітабын жариялағаннан кейін пайда болды. Барлық зерттеушілер мәтінді құрылымдық зерттеудің басталуын 1928
жылы жарияланған В.Я.Пропптың «Ертегілердің морфологиясымен» байланыстырады.
Мақалада қиял-ғажайып ертегілерінің лингвосемиотикалық құрылымындағы ерекшеліктері,
ұлттық этномаркерлер танымдық тұрғыда сараланады. Негізгі зерттеу нысанына қазақ халқының
«Ер Төстік» қиял-ғажайып ертегісіндегі тілдік бірліктер алынып, ертегі мәтінінен алынған тілдік
деректерге лингвосемиотикалық талдау жасалды. Нәтижесінде, қиял-ғажайып ертегілерінің мазмұнындағы тілдік таңбалардың семиотикалық сипатына қатысты маңызды тұжырымдар жасалды
