Қазақ поэзиясындағы «Жер-Ана» архетипі: генезис және трансформация
Қаралымдар: 44 / PDF жүктеулері: 45
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2019-127-2-210-217Кілт сөздер:
қазақ поэзиясы, архетип, Жер-Ана, дала, ауыл, туған жер культіАңдатпа
Қазақтың дәстүрлі дүниетанымындағы «Жер-Ана» архетипі өз бастауын көне
түркілік мифтік-поэтикалық ойлау жүйесінен алады және ұлттық менталдықта маңызды орынға ие
боп келеді. Көшпенділердің жерге қатынасы экономикалық немесе заңдық көзқарасқа емес, рухани байланысқа сүйенген. Мақалада поэтикалық мәтіндер негізінде аталған архетиптің символдық
мәні, функционалдық жүгі, бейнелік-семантикалық құрылымы, көркемдік-идеялық трансформациясы қарастырылған. ХХ ғасырдағы қазақ поэзиясының әртүрлі кезеңінде туған жер тақырыбының көрініс табу ерекшеліктері арқылы этностық сана-сезімнің даму тенденциялары айқындалған,
сондай-ақ осы тұрғыда Қ.Мырзалиев, М.Мақатаев, Ж.Нәжімеденов, Т.Айбергенов секілді көрнекті
ақындардың шығармашылық өзіндік қолтаңбасы ғылыми талдаудың арқауына айналған.
