Жүсіп Баласағұнның «Құтадғу білік» шығармасын құрылымдық талдау
Қаралымдар: 89 / PDF жүктеулері: 159
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2021-134-1-44-51Кілт сөздер:
Құтадғу білік, Ж. Баласағұн, құрылымдық талдау, алғы сөз, көркем шығарма.Аңдатпа
Мақалада Қарахандар дәуірі әдеби жәдігерлерінің бірі, 1069 жылы жазылған
Жүсіп Баласағұнның «Құтадғу білік» еңбегі талданады. Аталған туындыны тануда
орын алып жатқан кейбір қателіктер көрсетіліп, оны қазіргі қазақ әдебиеттану ғылымы саласында жаңаша зерделеу қажет екенін мәселе етіп көтереді. Зерттеуде Р.Р. Арат
жасаған «Құтадғу біліктің» толық нұсқасы негізге алынады. Толық мәтін беске бөліп
қарастырылып, әр бөлімі жеке-жеке талданады. Нәтижесінде, қай мәтіннің Жүсіп Баласағұнға тиесілі немесе тиесілі емес екені анықталады және әр бөлім жалпы кітаптың
қанша пайызын құрайтыны нақты сандармен беріледі. Талдау нәтижелері Р.Р. Арат, Р.
Данкоф, А. Ділашар, Ә. Құрышжанов, Н. Келімбетов, А. Қыраубаева, А. Егеубаев сынды
әлемдік және отандық ғалымдардың тұжырымдарымен дәйектеледі. Көркем шығармаға
жасалған құрылымдық талдау ондағы басты идеяны, Жүсіптің айтпақ ойын көрсетуге
негіз болады. Зерттеуде алынған нәтижелер «Құтадғу білікті» тануда маңызды.
