Тәуелсіздік дәуіріндегі қазақ поэзиясының ұлтттық-этнографиялық ерекшеліктері


Қаралымдар: 113 / PDF жүктеулері: 508

Авторлар

  • О.Қ. Сұлтанғалиева Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті
  • Б.А. Ердембеков Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

DOI:

https://doi.org/10.32523/2616-678X-2023-142-1-154-162

Кілт сөздер:

тәуелсіздік кезеңіндегі әдебиет, ұлттық құндылықтар, ұлттық идея, туған жер, жалпыадамзаттық құндылықтар

Аңдатпа

Мақалада Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ поэзиясының идеялық ерекшелігіне сипаттама беріледі. Бұл ретте ұлттық құндылықтар, ұлттық идея, туған жер, жалпыадамзаттық құндылықтар, ұлттық сана-сезім туралы пікірлерге түсінік беріліп, талданады. Қaзaқ хaлқының отаншылдық рухы мəceлeci aтa-бaбaлapымыздың aмaнaт eткeн жepiн қopғay, тyғaн жepдi cүю хaлықтық бoлмыcтaн бoйғa дapығaн, oй-caнaны жeтiлдipeтiн құбылыcқа айналып отыр. Мақалада Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ поэзиясының өкілі Бауыржан Құрманқұлов туындыларындағы туған жер, ұлттық құндылықтар мәселелері қарастырылады. Ақынның «Туған жерде туған жырлар» атты өлеңдер топтамасындағы «Жымпиты», «Қырыққұдық» және «Домбыра үні» өлеңіне идеялық талдау жасалады. Ақынның өршіл жырларындағы халықтық болмысқа құрылған танымдық ойлар талданады. Ақын, журналист Индира Өтемістің туған жер тақырыбына арналған өлеңдер топтамасындағы «Ойыл», «Туған жермен қоштасу», «Ауылға кетем» өлеңдерінде лирикалық кейіпкердің туған жер туралы нәзік иірімге толы сезімдері арқылы перзенттік сағынышы сипатталады. Жас ақын Гүлжайнар Қалдинаның Тәуелсіздік туралы жырларының ішіндегі «Махамбеттің монологы», «Мағжанның монологы», «Қазақ – біз!», «Айбын», «Қазақ деген – осы біз!» сынды рухты жырлары және ұлттық құндылыққа толы тәрбие тақырыбына құрылған «Әке тілегі» өлеңі талданды. Ақын шығармашылығы туралы белгілі қаламгер Мейірхан Ақдәулетіұлының, сыншы Бағашар Тұрсынбайұлының пікірлері келтіріледі. Олар ақын Г.Қалдинаның отаншылдық мәнге құрылған жырларының көркемдік деңгейі жоғары, оқиғасының өрбуі шынайы екеніне назар аударып, оның өлеңдері Тәуелсіздік кезеңіндегі әдебиетімізден маңызды орын алатыны туралы тұжырым жасайды.

Жүктеулер

Жарияланды

2023-05-15

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

Сұлтанғалиева, О., & Ердембеков , Б. (2023). Тәуелсіздік дәуіріндегі қазақ поэзиясының ұлтттық-этнографиялық ерекшеліктері. Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы. ФИЛОЛОГИЯ сериясы, 142(1), 154–162. https://doi.org/10.32523/2616-678X-2023-142-1-154-162

Журналдың саны

Бөлім

Статьи