Жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің әлеуметтік-мәдени шарттылығы
Қаралымдар: 96 / PDF жүктеулері: 111
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2023-142-1-76-86Кілт сөздер:
социолект, жастар субмәдениеті, репрезентативті функция, коннотативтік белгілеу, селективті белсенділікАңдатпа
Мақала жас социолект лексемаларының әлеуметтік-мәдени таңбалануын зерттеуге арналған. Оның өзектілігі қоғамда жастардың әлеуметтік тобының стратификацияланған параметріне сәйкес сараланған және олардың қажеттіліктеріне қажетті тілдің коммуникативті ішкі жүйесінің бұл нұсқасының өзектілігінде. Бұл социолект лингвистикалық әдебиетте тиісті деңгейде көрініс таппады. Тіл білімінде жастардың субъективті эмоционалдық қатынасын білдіретін прагматикалық және коннотативтік мағынадағы сөздер зерттелмеген және сипатталмаған, қандай да бір мәдени қызығушылықты білдіретін сөз-таңбалар анықталмаған.
Зерттеу барысында бақылау әдісі арқылы социолингвистикалық және ассоциативті эксперимент жүргізіліп, сөзге контекстік лингвопрагматикалық талдау да жүргізілді.
Мақалада біз жастар субмәдениетінің жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің детерминизміне назар аударамыз, бұл ондағы символдық сөздердің өзін-өзі көрсету құралы ретінде, сондай-ақ қосымша коннотативті және прагматикалық мағыналары бар сөздерді қолдануда көрінеді.
Бұл зерттеудің жаңалығы – жұмыста алғаш рет жастар социолектінің интегралды әдіснамалық парадигма аясының қарастырылуы; жастар тілінің оның субмәдениетімен және қоғамның әлеуметтік құрылымымен байланысы анықталды, социолекттің әлеуметтік-мәдени шарттылығы мен оның социолингвистикалық вариативілігінің факторлары да қарастырылады; жастар қоғамының функциялары сипатталады.
Осылайша, жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің жас субмәдениетімен жастар детерминизмі туралы қорытынды жасалды, бұл ондағы сөз символдарының өзін-өзі көрсетудің құралдары мен тәсілдері ретінде, сондай-ақ коннотативті және прагматикалық түсініктері бар қолдануда көрінеді.
