«Қуан, freuen(sich), ызалан, entruesten(sich)» лексика-семантикалық өрістерінің ядросы мен перифериясы
Қаралымдар: 52 / PDF жүктеулері: 43
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2020-130-1-125-130Кілт сөздер:
лексикалық-семантикалық өріс, ядро, периферия, мағынаАңдатпа
Зерттеуде қазақ және неміс тілдеріндегі лексикалық-семантикалық өрістерді
талдау қарастырылған. Лексика-семантикалық өрістердің арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтары анықталған. Өрістер – бұл жүйелік білім, олардың ішінде қарым-қатынас пен байланыс бар, өрістердің өзіндік ерекшеліктері бар. Авторлар ‘қуан, freuen(sich), ызалан, entruesten
(sich)’ лексикалық-семантикалық өрістерін қарастырған. Өріс ерекше құрылыммен сипатталады:
өріс ядросы және периферия бөлінеді.
Тілдің барлық бірліктері лексикалық және семантикалық өрістердің иерархиясы түрінде
ұсынылуы мүмкін. «Қуан, freuen(sich), ызалан, entruesten (sich)» лексикалық-семантикалық өрістерінің ядросында өрістің атына жақын мағыналы сөздер жатады, периферияға мағынасында
басқа өрістердің компоненттері бар сөздер жатады.
Өрістің ядросы басым құндылықты білдіретін бірлікпен қалыптасады. Бұл мақалада сипаттамалық әдіс және компоненттік талдау әдісі қолданылған. Қазақ және неміс тілдерінің материалдарында ‘қуан, freuen (sich) - ызалан, entrüsten (sich)’мәні бар лексикалық – семантикалық өрістердің
негізгі лексикалық - семантикалық топтары талданған.