1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің драматургияда бейнеленуі
Қаралымдар: 42 / PDF жүктеулері: 37
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2020-132-3-28-35Кілт сөздер:
драматургия, жанр, режиссер, тенденция, сахна өнері, бостандық идеясы, азамат соғысы, қоғамдық қайшылық.Аңдатпа
Ғылыми мақалада өткен ғасырдың орта шенінде жазылған, ұлт-азаттық көтерілісін,
қазақ жеріне кеңес өкіметінің орнағанын баяндайтын драмалық шығармалар талданған. Мұнда
драматургтердің аталған тақырыпты жазудағы жазушылардың шығармашылық ізденістері, олардың басты айтар ойы мен идеясының тарихи ситуациялардың мәнін ашуға негізделгендігі жанжақты сөз болады. Зерттеуші қазақтың хас батыры Амангелді Иманұлының тарихи бейнесін суреттейтін Ғ. Мүсіреповтің «Амангелді» және Ш. Құсайыновтың «Caxapa үстіндегі жалау» тарихи
драмаларын негізге ала отырып, авторлардың халық батырының қаһармандық болмысын ашудағы
маңызды ойларын атап өтеді. Сол сияқты З. Шашкиннің «Замана осылай басталды» пьесасының
басты кейіпкері Тоқаш Бокиннің төңкеріс уақытындағы қазақ халқын азаттыққа жетелеуін, езгіден
еркіндікке ұмтылған жастарды бастауын ашып жазған. Автор өткен ғасырдың басында қазақ жерінде болып өткен азамат соғысының қоғам мен адам өміріне кері әсерін, яғни сол уақыттағы кеңестік
құрылымның қазақтың ұлт ретінде дамуына тигізген зардабын нақты дәйектер арқылы зерделейді. Зерттеуге алған шығармалардағы жағымды және жағымсыз кейіпкерлердің қоғамдық-әлеуметтік орны олардың мінез ерекшеліктеріне, шығармадағы әлеуметтік орнына назар аудару арқылы
ашылған. Мақала авторы пьесалар жазылған уақыттағы драматургтердің көзқарасын бүгінгі жаңа
пайым-түсінікте қарастырады. Сондай-ақ, драматургтердің шығармадағы оқиғалар тізбегін қисынсыз құруы да назардан тыс қалмаған
