Сөйлеудегі тілдік бірліктердің жеке модельдер аспектісінде сөйлеу диагностикасын зерттеу
Қаралымдар: 122 / PDF жүктеулері: 173
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-678X-2022-140-3-139-149Кілт сөздер:
сөйлеу диагностикасы, тілдік модель, сөйлеуді тану, тілдік бірліктер, модельдеу, коммуникативті дағдылар, сөйлеу коммуникациясының әдістері, өздігінен сөйлеу.Аңдатпа
Мақалада талқыланған тақырып өте өзекті болып табылады. Сөйлеуді өздігінен тану технологияларын кеңінен енгізу білімнің әр түрлі салаларындағы мамандардың ауызша сөйлеу дағдыларын жетілдіруге мүмкіндік береді.
Мақалада моделдеудің қазіргі әлемдегі ғылыми зерттеу әдісі ретіндегі негізгі мәселелері қарастырылып, оның даму перспективалары мен тіл білімінде қолдану ерекшеліктері сипатталған. Сөйлеушінің ерекшеліктерін ескере отырып, тілдік қатынас аспектісінде өздігінен сөйлеуді тану алгоритмін құрудың схемасы ұсынылған.
Функционалдық сипаттамаларымен ерекшеленетін лингвистикалық модельдердің типологиясы келтірілген және сипатталған. Қарым-қатынас моделі қарастырылады, мұнда сөйлеу коммуникациясының көптеген аспектілерін тану өздігінен ауызша сөйлеуді диагностикалаудың белгілі бір жағдайларын қалыптастыруға шарттар ұсынылған.
Авторлар ауызша сөйлеу әдісін лингвистикалық, семантикалық, морфологиялық лингвистикалық бірліктердің белгілі модельдеріне қатысты позициядан өздігінен ауызша сөйлеуді тану сипаттамаларын жақсарту үшін қолданбақ.
Бұл әдістің жұмысы құрылымдық - лингвистикалық модельдеуге негізделген, онда модель бастапқы деректерді тілдік (лингвистикалық) ұсынудан және оларды өзгерту ережелерінен құрылады.
Ұсынылып отырған модельдің түпкі мақсаты - лингвистикалық қарым-қатынас аясында өздігінен сөйлеуді тану процесін қалыптастыру. Бұл сөйлеу коммуникациясының әдісі тілдік бірліктердің белгілі бір модельдеріне қатысты позициядан өздігінен сөйлеуді тану сипаттамаларын одан әрі жетілдіруге мүмкіндік береді.
