А.С.Пушкиннің «Евгений Онегин» романындағы басты кейіпкер бейнесі Абай қабылдауында: ақындардың стиліндегі психологизм

Аңдатпа

Мақалада А.С.Пушкин «Евгений Онегин» романындағы басты кейіпкердің бейнесін жасаған кездегі психологизмнің көрінісі қарастырылады. Роман тарауларын «Письмо Татьяны к Онегину»,  «Письмо Онегина Татьяне» қазақ тіліне аударуда қазақтың классигі Абайдың да сол әдісті сақтауы зертеледі. Шетелдік ақынның романнан шығармашылық аудармасы Пушкиннің кейіпкерінің өмір жолының соңы туралы пайымдауының өзіндік нұсқасымен толықтырылған. Қазақ ақыны «Онегиннің өлердегі сөзі» («Предсмертное письмо Онегина») деген хатты жазады. Бұл Пушкиннің түпнұсқасының сюжетінде жоқ. Абай Құнанбаевтың «Онегиннің өлердегі сөзі» («Предсмертное письмо Онегина»)  нұсқасын жасауы түсіндіріледі. Пушкин шығармаларынан үзінділерді Абай аудармасының отандық әдебиеттанудағы мәселелерін бұған дейін А.С.Қалмұрзаев, Қ.Жұмалиев, Ш.Елеукенов, С.Фомичев, Г.Бельгер зерттеген.            Біз Абайдың Пушкин кейіпкерін қабылдауын, Пушкиннің көркемдік стилінің қазақ ақынына әсерін қоршаған орта мен қоғамдық қарым-қатынастардың, еркек пен әйелдің қарым-қатынасының әсерінен туындаған күнделікті тартыс пен психологияны көрсетуде қарастырамыз. Оқырман назары қазақ қоғамының әлеуметтік-тарихи даму ерекшеліктеріне, дүниенің ұлттық суретіне, ақынның дара талантына аударылады.            А.С.Пушкин мен Абай Құнанбаевтың көркемдік стиліндегі Онегин бейнесін психологиялық көрсетудегі жалпы және жеке тұлға талданады.            Екі классиктің көркемдік стильдерін салыстыру қазақ кемеңгерінің шығармашылық даралығын, бірегейлігін және оның ұлттық және әлемдік әдебиеттің жалпы дамуындағы орнын танып-білуге ​​ықпал етеді деген болжам айтылады.